Mark Blaisse

Het moderne Saoedi-Arabië is een mysterie, een land dat bij de meeste mensen alleen bekend aan de hand van steekwoorden. Olie natuurlijk, en Mekka. Zand, steenrijke sjeiks, kamelen én recentelijk de moord op Khashoggi. Een vrouwonvriendelijk koninkrijk in de woestijn. Dankzij de olie werd Saoedi-Arabië een wereldspeler van formaat, maar het einde van die handel is in zicht. Sinds kroonprins Mohammed bin Salman een even ambitieus als controversieel moderniseringsprogramma begon, is er van alles gaan schuiven. Wat is er precies aan de hand daar? Hoe zal het land zich ontwikkelen?
Mark Blaisse reisde veel en langdurig door het land om te onderzoeken hoe een gesloten woestijncultuur reageert op de uitdagingen van de 21ste eeuw. Hij overnachtte bij prinsen in de woestijn, verkende de weg naar Mekka, bezocht galerieën met verboden kunst en verbaasde zich over het behendig geflirt in winkelcentra. Hij ontdekte een paradoxaal maar ook verbazingwekkend openhartig Saoedi-Arabië, dat we niet kennen uit de krant.
In dit boek ontsluiert hij vakkundig een koninkrijk op de grens tussen Koran en modernisme, tussen streng-conservatieve waarden en een open, vrije samenleving met autorijdende vrouwen, studiemogelijkheden, theaters en pretparken. Zelfs toeristen zijn weer welkom. Of is dit alles een fata morgana?
Mark Blaisse is schrijver en journalist. Hij reisde en werkte veelvuldig in het Midden-Oosten en de Arabische wereld. Eerder publiceerde hij onder andere Het orakel van Napels.… (mer)

Giambattista Vico is ongetwijfeld één van de meest onderschatte figuren uit het begin van de 18de eeuw. De Napolitaan is een buitenbeentje die zich afzette tegen het modieuze cartesianisme en de hele moderne wetenschapsbenadering die eraan ten grondslag lag. Vandaar ook dat hij lange tijd buiten beeld bleef. Bovendien is het erg moeilijk om zijn ideeën samen te vatten, want ze zijn eerder een wanordelijk geheel van overdenkingen. Heel kort gezegd mogen we Vico gerust een voorloper noemen van het evolutionaire denken, het denken in organische gehelen dat pas eind 18de eeuw zo populair zou worden onder de noemer Romantiek. Zijn schets van de ontwikkelingsstadia van de menselijke beschaving zou in de 19de eeuw een enorme invloed uitoefenen op de geschiedenisfilosofie.
Daarmee is Vico dus best een interessant figuur en verdient hij een waardige biografie. De Nederlandse publicist Mark Blaisse heeft zich daar aan gewaagd. En hij heeft op zijn minst zijn werk grondig gedaan: uit het boek blijkt duidelijk dat hij alles gelezen heeft wat er over Vico en zijn omgeving maar te lezen is, en ook alle plekken heeft bezocht waar de Napolitaan geleefd heeft. Dat levert een bijzonder beeld op van zijn tijd, en vooral van het armoedige, maar nog altijd bruisende Napels, eind 17de- begin 18de eeuw. Blaisse zoomt in het bijzonder in op het zeer precaire bestaan van Vico, die een voortdurende overlevingsstrijd moest voeren, zowel inzake zijn gezondheid, zijn financiële toestand en de sociale en intellectuele tegenstand die hij ondervond.
Best interessant, alleen, al die details gaan effectief ten koste van de intellectuele biografie van Vico. Zo gaat hij uitgebreid in op een moordcomplot waarbij Vico betrokken was, maar krijgt zijn hoofdwerk “Scienza Nuova” amper enkele pagina’s aandacht. Dit boek leest vlot weg, geeft een mooi beeld van Napels in de 18de eeuw, met alle saillante details. Alleen in het slothoofdstuk waagt Blaisse zich aan een schets van het uitdagende denken van Giambatista Vico en zijn late invloed. Maar wat mij betreft: too little, too late.… (mer)