Nicoline van der Sijs
Författare till Etymologisch woordenboek : de herkomst van onze woorden
Om författaren
Foto taget av: Nicoline van der Sijs [credit: Marc@vanOostendorp.nl]
Verk av Nicoline van der Sijs
Cookies, Coleslaw, and Stoops: The Influence of Dutch on the North American Languages (2009) 37 exemplar
Chronologisch woordenboek : de ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen (2001) 14 exemplar
Wie komt daar aan op die olifant? : een zestiende-eeuws taalgidsje voor Nederland en Indië, inclusief het verhaal van… (2000) 8 exemplar
Associerade verk
Taggad
Allmänna fakta
- Vedertaget namn
- Sijs, Nicoline van der
- Namn enligt folkbokföringen
- Sijs, Nicoline van der
- Födelsedag
- 1955-04-01
- Kön
- female
- Nationalitet
- Nederland
- Födelseort
- Heerlen, Limburg, Nederland
- Utbildning
- Universiteit Utrecht
Rijksuniversiteit Leiden - Yrken
- taalkundige
etymoloog
hoogleraar - Organisationer
- Radboud Universiteit Nijmegen
Meertens Instituut
Medlemmar
Recensioner
Du skulle kanske också gilla
Associerade författare
Statistik
- Verk
- 29
- Även av
- 4
- Medlemmar
- 368
- Popularitet
- #65,433
- Betyg
- 4.0
- Recensioner
- 7
- ISBN
- 40
- Språk
- 1
Ik heb dan wel nog beide edities van de 'Atlas van de Nederlandse taal' liggen, maar die laten zich niet even gemakkelijk lezen als '15 eeuwen Nederlandse taal' of als een roman. Maar ik zal er wel toe komen, met mondjesmaat.
'15 eeuwen Nederlandse taal' is, als ik het goed begrepen heb, een herwerkte/geüpdatete versie van een van haar oudere werken: 'Geschiedenis van het Nederlands in een notedop'. Naar eigen zeggen/schrijven was die tekst de basis, maar werd de tekst volledig herschreven én aangevuld met nieuw materiaal.
Nicoline van der Sijs heeft haar boek ingedeeld in periodes en je ziet dat die telkens korter zijn, dus dat er ook iets minder veranderingen zijn geweest om tot het Standaardnederlands van vandaag te komen. Dat was ook de opzet: Niet de hele geschiedenis komt ter sprake, anders zou het boek té dik worden, maar enkel (of vooral) díé veranderingen die vandaag nog merkbaar zijn.
De periodes/perioden (ja, ook die "verandering" wordt belicht.):
01) De prehistorie (ca. 5000 v.Chr. - zesde eeuw n.Chr.)
02) De Oudnederlandse dialecten (zesde eeuw tot tweede helft twaalfde eeuw)
03) De Middelnederlandse dialecten (tweede helft twaalfde eeuw tot begin zestiende eeuw)
04) Het ontstaan van de Nederlandse standaardtaal in de zestiende en zeventiende eeuw
05) Cultivering van de schrijftaal in de achttiende en negentiende eeuw
06) De emancipatie van de spreektaal en de opmars van de taalpolitie (twintigste eeuw)
07) Pluricentrisch, digitaal en gelaagd Nederlands (eenentwintigste eeuw)
Of, in een cijfermatige versie:
5000 v.Chr. > 500 n.Chr. (5500 jaar)
500 n.Chr. - 1150 (650 jaar)
1150 - 1500 (350 jaar)
1500 - 1700 (200 jaar)
1700 - 1900 (200 jaar)
1900 - 2000 (100 jaar)
2000 - 2020 (20 jaar)
Ze begint haar werk met een inleiding waarin ze teruggaat naar het Zuid-Rusland van 5000 v.Chr., naar de taal die zich toen zou ontwikkelen tot het Nederlands. Ook komt bijv. taalcontact sterk aan bod, wat een sterke invloed gehad heeft op de verschillende fases die het Nederlands doorlopen heeft en doorloopt.
Tot slot even de opbouw van elk hoofdstuk overnemen: eerst komen klankveranderingen aan bod, daarna veranderingen in de spelling, dan in woordvormen (verbuiging en vervoeging), vervolgens in woordvormingen - eerst samenstellingen en afleidingen, dan leenwoorden - en tot slot komen veranderingen in de zinsbouw aan de orde. (...) Ieder hoofdstuk begint met een korte beschrijving van de taalcontacten en van de belangrijkste maatschappelijke veranderingen uit de bewuste periode die invloed hadden op het taalgebruik, en ieder hoofdstuk eindigt met een samenvatting van de talige situatie aan het eind van de beschreven periode.
Migratie en taalcontacten zijn zeer belangrijk geweest in de ontwikkeling van het Nederlands en blijven de taal ook beïnvloeden. Het Engels, het Frans, het Duits, en nog andere talen hebben allemaal aan het Nederlands bijgedragen, vroeger en/of nu.
Hoewel de focus vooral op Nederland ligt, wordt het Belgisch Nederlands (Vlaams in bijna al zijn facetten) allerminst vergeten, al mocht het uiteraard wat meer bladzijden toebedeeld krijgen. Voor een vollediger beeld, niet om chauvinistische redenen. Alhoewel. ;-)
Zoals iemand anders schreef: iets meer algemene geschiedenis (wellicht bedoelde hij achtergrondinformatie) ware inderdaad welkom, zodat je de verschillende veranderingen beter kunt kaderen. Nu ontbreekt die context grotendeels en komen bepaalde elementen over als herhaling (maar dan in een andere periode).
Wat ik zeker mis, ook al raadpleeg ik dit algemeen niet zo veel: een index. Uit de inhoudstafel kan ik maar moeilijk een bepaald taalaspect (wat vooral - enkel? - in West-Vlaanderen nog gezegd wordt), niet meer vinden zonder het ganse hoofdstuk te doorzoeken. Tot slot nog een minpuntje, voor mij althans: de kaartjes, overgenomen uit een ander geschiedkundig boek, zijn op zich zeer nuttig, zonder de minste twijfel. Echter zijn ze omgezet in grijswaarden, waardoor bepaalde nuances en aanduidingen moeilijker uit de verf komen/belicht worden, ook omwille van de (in het originele boek) gebruikte symbolen.
Zonder in detail te treden, want dat is voor zo'n boek niet zo eenvoudig, is '15 eeuwen Nederlandse taal' meer dan een aanrader voor eenieder die geïnteresseerd is in talen (op een of andere wijze) en alvast een degelijke basis in huis wilt over het Nederlands doorheen de geschiedenis. De minpuntjes die hiervoor vermeld heb, zijn eerder persoonlijk, verhinderen echter niet om een fantastische duik in de geschiedenis te nemen.… (mer)