We (urspr publ 1920; utgåvan 1983)

This book was written between 1920 and 1921 but not published until 1924 – in English. The USSR authorities may have seen it as a commentary on themselves. I wonder why. To be fair, it’s hardly subtle. But this is the 1920s, and science fiction didn’t do subtle in those days. The idea of a unifying state state can hardly be said to be Zamyatin’s invention – insects beat him to it, for one thing – but certainly We influenced a number of later works, and even arguably created an entire subgenre. The problem with said subgenre, however, is that it magnifies the fears and sensibilities of the writer, without actually making any kind of cohesive argument either for or against the society described in the book. David Karp’s One is a good example: most Americans will read it as a dystopia, most Europeans with read it as a utopia. We‘s United State is a state regimented to the nth degree, to such an extent the plot is pretty much narrator D-503 discovering he has a “soul” and the changes in perspective and sensibility that wreaks on him. It’s triggered by his relationship with a woman who clearly is not a typical state drone, and even on occasion dresses up in “old-fashioned” clothing like dresses. Unfortunately, the book is all a bit over-wrought, with excessive use of ellipses, and references to “ancient times” that are clearly the time of writing, as if there were no history between the novel’s present and the 1920s. I can see how it’s a seminal and influential work, but it’s not an enjoyable read and I’d sooner stick to works without such fevered prose. Most certainly an historical document, and important in that respect, but don’t read it for pleasure. ( )

In de categorie Dystopie / Dystopia zijn er een aantal klassiekers, waaronder [b:Nineteen Eighty-Four|185900|Nineteen Eighty-Four|George Orwell|https://i.gr-assets.com/images/S/compressed.photo.goodreads.com/books/1525186948l/185900._SY75_.jpg|153313] van [a:George Orwell|3706|George Orwell|https://images.gr-assets.com/authors/1588856560p2/3706.jpg] (zie m'n review hier), [b:Brave New World|3180338|Brave New World|Aldous Huxley|https://i.gr-assets.com/images/S/compressed.photo.goodreads.com/books/1551151249l/3180338._SY75_.jpg|3204877] van [a:Aldous Huxley|3487|Aldous Huxley|https://images.gr-assets.com/authors/1547138835p2/3487.jpg] (zie m'n review hier) en [b:Utopia|23350565|Utopia|Thomas More|https://i.gr-assets.com/images/S/compressed.photo.goodreads.com/books/1412924403l/23350565._SY75_.jpg|2798280] van [a:Thomas More|3063220|Thomas More|https://images.gr-assets.com/authors/1253971140p2/3063220.jpg] (zie m'n review hier). Deze laatste en 'Wij' van Jevgeni Zamjatin heb ik op dezelfde dag gekocht, maar uiteraard lees je dergelijke verhalen niet na elkaar. Dit is eveneens het geval voor de eerste twee genoemde.

Van 'Wij' wordt gezegd dat het de voorloper is, een inspiratiebron voor Orwells en Huxley's respectievelijke werken. Het werd niet alleen vroeger gepubliceerd, je herkent er uiteraard enkele kerningrediënten in: de Staat bepaalt alles, de mens heeft geen eigen vrijheid, moet leven volgens een streng gereguleerd schema, hij mag zich niet onderscheiden van de ander, hij is deel van het grote geheel (de eenheid), ... En o wee mocht hij andere ideeën erop nahouden en een eigen weg willen bewandelen.

In 'Wij', dat zich in de verre toekomst afspeelt, is zoveel mogelijk van de oude wereld, zoals wij die vandaag, sinds enkele eeuwen kennen, niet meer. Oude gebruiken, oude manieren van leven, werken, vrije tijd, en dergelijke zijn vervangen door een strak tijdsschema: Elk uur, of quasi elk moment van de dag, ligt vast. Om uur x staat iedereen (de massa, althans) op, om uur y gaat iedereen eten, om uur a en b (telkens tweemaal per dag) kan de burger bepalen wat hij gedurende die 2 uurtjes doet. De meesten laten hun primaire lusten botvieren (middels een systeem van bonnetjes, waarbij polygamie niet vreemd is), maar sommigen kunnen zich ook nuttig bezighouden voor de Staat, mochten zij daarvoor opteren. Bij het voorgaande botvieren worden de rolgordijnen dan neergelaten en dat alleen al is een signaal over wat er daarachter plaatsvindt.

Er zijn geen ondoorzichtige muren: alles is van glas of kristal, zelfs het stadion (of amfitheater) met z'n 60 concentrische cirkels en rijen. Niemand heeft geheimen voor elkaar, althans buiten de vrijetijdsuren. Alles moet ook geregistreerd zijn. Er zijn genoeg instanties die er ook op toezien dat het systeem goed draait. O wee als je geen ziektebriefje hebt, bijvoorbeeld. D-503 (hoofdpersonage) is bouwmeester van de Integraal, een ruimtetuig om andere planeten te veroveren en daar dezelfde soort leefregels te installeren. De maatschappij in 'Wij' is dan ook volledig op logica en wiskunde gebaseerd. En de Grote Weldoener is God, of eerder, hun god. God zoals in de oude religies bestaat niet meer, al het oude (zelfs de natuur) wordt aanzien als onvolmaakt, chaotisch, enz... Hoezo, men is gehersenspoeld?

Uiteraard is hier ook sprake van rebellen, net zoals in Orwells en Huxley's werken. Niemand heeft een eigennaam, echter, wel een letter of een combinatie van cijfers en letters: D-503 (hoofdpersonage) die verliefd is op I-330, die er ook een relatie met R-13 op nahoudt. Dan is er nog S. (man), O. (een vrouw die gevoelens heeft voor D-503; hij enigszins ook voor haar), Ü (die niet mooi beschreven wordt in het verhaal; D-503 voelt niet veel voor haar, dat blijkt uit zijn bewoordingen).

D-503 voelt dus veel voor I-330, maar dat mag eigenlijk niet zo tot uiting komen. D-503 begint dus meer voor zichzelf te denken, zijn plichten aan de Staat te verwaarlozen en men is daarmee niet opgezet. Een ziel of fantasie mag je niet hebben; da's heiligschennis, bij manier van spreken. Daar worden korte metten mee gemaakt. En D-503 zal het geweten hebben, zoals de personages in '1984' en 'Brave New World'.

I-330 en anderen weten dat er een betere wereld buiten de muren van de stad is: de oude wereld, met al zijn pracht en chaos en dies meer. En men tracht dus om de boel te belazeren eens de bouw van de Integraal af is. Maar niet alles verloopt volgens plan.

'Wij' is spannend geschreven, de Nederlandse vertaling liet toe snel door het boek te raken, maar ook het verhaal levendig genoeg te laten overkomen. Al na de eerste 40-50 pagina's had ik nog weinig zin om door te lezen, omdat de beschreven wereld en leefregels me serieus deden walgen. Daarna werd het leesplezier (bij gebrek aan een beter woord) wat minder, maar kwam het door de band genomen toch nog goed. Het is op zich een aanrader, omdat het een beeld geeft van hoe erg communisme kán zijn (zie ook Mores 'Utopia', bijvoorbeeld) en hoe erg het moet geweest zijn in het Rusland van de vroege 20ste eeuw. Orwells en Huxley's boeken vond ik, persoonlijk, iets beter, iets "aantrekkelijker" om lezen. ( )

Sometimes a book's reputation builds up a mystique that makes us avoid it completely. Naturally, such books are different for different people. We was such a book for me. I had actually bought a copy back in July 2014, but looking at the name of the bookstore, I realize I was on holiday, and probably overly optimistic. It sat on a shelf for three years, then moved half way across the country and sat on another shelf for another three years, still in pristine condition.

Then along came the Reading Globally Russians Write the Revolution quarter. If there was ever a time to read it, it was now. What was I afraid of? The answer lies partly in the very first sentence of Bruce Sterling's introduction: "Yevgeny Zamyatin has a sound claim to the invention of the science fiction dystopia." In the next paragraph he says "Written with radical invention, deliberate verbal obscurity and cunning political intent, We is a rather hard book to read..."

Happily, although science fiction dystopias are about the farthest thing from my usual reading, I found the protagonist, D-503, strangely sympathetic. Writing hundreds of years in the future, committed to the even further future the One State will create elsewhere, D-503 is the engineer and project manager in charge of building the Integral, a mighty space ship intended to conquer new worlds, to bring their inhabitants "...the mathematically perfect life of the One State."

This is a world where reason is paramount. Happiness, and so freedom, is only possible through reason. Spontaneity, being unreasoned, is non-freedom and must be suppressed. Everything is prescribed and all actions have an allotted time in each unit's schedule, be it eating, walking, work, or sex.

D-503 unwisely ponders how life could have been lived in the freedom of the old days, for instance the twentieth century, when people lived "...without the scheduled walks, without the precise regulation of mealtimes, getting up and going to bed whenever it occurred to them". He frets over the atavistic hair on his knuckles. He worries about the irrationality behind the idea of √-1. He wonders about the Green Wall enclosing the One State; green from the uncontrolled chaos of vegetation on the other side of its glass. Strange creatures appear there from time to time, but best not to think about them either. Best not to think at all in any contemplative way. When D-503 wrote in his diary, he realized this, trailing off his thoughts each time with a "..."

We was written in 1920 - 21 at a time when the idea of a new Soviet Man was being idealized and promulgated. New efficiency models were being tried out in new and rebuilt factories, following the chaos of war and revolution. Zamyatin was an engineer with an interest in language. His satire of this new world, expressed through the symbolism of mathematics, sound, and colour, was suspect. Forbidden to publish in the Soviet Union, it was not until 1988 that his book appeared there officially. Various copies made it out though, influencing George Orwell, and possibly Aldous Huxley. Zamyatin himself was arrested for the fourth time in 1922. He was allowed to leave the country in 1931, but died a few years later in poverty in Paris. Although he wrote essays, satire and plays, [We] was his only novel. Among other firsts, it was the first book to be banned by the Soviet censors.

This is an early dystopian novel, influential on 1984 and Brave New World. In a utopian world where individuality and freedom are eliminated, cracks begin to appear. The narrator, an engineer known as D-503, begins to question the society in which he lives and knows his place, under the influence of a mysterious and rather elusive woman. His diarised narrative follows his confusion and disorientation until the inevitable denouement. The book is interesting from a historical perspective and has some strengths (more on the sociological/political side than the world-building) but doesn't rise to the standards of 1984 or Brave New World. November 2020 ( )

I was pleasantly surprised; all I really knew was that this was a dystopian novel that criticized the USSR (a mode that has grown more than a bit tiresome), and inspired 1984. Now, Orwell is a good writer, but his novels don't really bring out his best qualities; Zamyatin, however, is an excellent writer, and/or Clarence Brown is a wonderful translator. The ideas here are tedious at best (we should all embrace disorder and chaos!!!!), but as a work of literature, it's really solid: a nice plot, as well as very smart use of ellipsis, understatement, and irony. There's none of the technophilia or over description that (now) characterizes SF writing. Brown's introduction points out some of the cringeworthy scenes that really do feel like early SF at its worst; he doesn't point out this book's superiority over later work. That's a shame.

Mostly, though, I couldn't help but wonder if it was possible to write a dystopia that did involved neither state oppression nor environmental/military devastation. 'Idiocracy' might have come close, but can one do it seriously? Because I'm much less worried about the state and the bomb than I am about individual idiots making idiotic individual choices that are 'free' but also destructive. ( )